Petara Iban


Nitihka penemu asal Iban, dunya tu diserara pengawa mensia lalu diparit ulih dunya ti enda dipeda mata.  (Orang Panggau-Gelung, Bunsu Antu, Petara Aki-ini etb…)

Petara bisi besangkut paut enggau kuasa sereta suah agi munyi ka ditusi tampung ensera enggau pengingat tuai, menua sida tu din ba langit mingkai. Nitihka penemu lama, sida petara tu diau ba rumah panjai baka kitai mensia, ngambika banding baka rumah panjai Tansang Kenyalang ti alai Petara Aki Lang Sengalang Burung diau, pia mega Panggau Libau enggau Gelung Batu Nakung ti diuan sida Bunsu Antu baka sida Keling enggau Kumang. Sida idup baka kitai mensia – bumai, betupi, mindah, bejalai, ngayau, ngayap – semina sida iya lebih ari kitai ketegal sida ulih ngaga mayuh macham kereja ajih lalu tau mali diri nyadi utai tauka orang bukai.

Kitai Iban bisi ngembuan mayuh petara, lalu petara besai ti ngaga dunya enggau mensia pun iya suba, nitihka penemu lama ianya Kree Raja Petara ti dikumbai Raja Entala.

Kenu ko sida ti nyadi lemambang, kebuah kitai Iban nesa sampai tujuh aja laban Petara ke endang dikarapka Iban bisi tujuh iku. Sida tu diri menyadi, sida tu anak Raja Jembu duduk di batu tinggi didinggai, Meta raja pengibai, lalu sida tu ucu Raja Durong bejuluk lumpung tibang bebaring, Durong tuai be-rumah di tatai belakang tinting. Sida iya tu:

Biduk Linggar natar di senggal gumbang besabung, Aki Jugu Menaul Tuntung, Aki Lang Sengalang Burung. (God of War)

Manang Langgung ngembuan puchung penyangga nyawa. Matai Tuai Raja Menjaya. – Pengudah iya bebangun nyadi manang, iya dikumbai Menjaya Manang (God of Medicine)

Rangka Kirai Raja Sua, pepat pudah Raja Simpulang Gana. (God of Land)

Raja Biku Bunsu Petara, Pantan Inan Raja Jadia, Apai Maga Raja Lama pun Menua. (God of Resources)

Raja Selempandai tau begulaika tanah perai nyadi kerigai anak mensia, Raja Selempeta tau nempa teruba iya, Raja Selempetuh tau ngambuh tubuh mula ada. (God of Creator)

Ini Inda rabung menua, Ini Inee rabung hari, Ini Andan bepala bebunga jirak, kulit rapih betubuh biak, baka dara biak ke disuak digung bujang. (God of Justice)

Anda Mara, Gangga Gunggung penatai jalai raja, Gangga Ganggai penatai jalai kaya. (God of Wealth)

Sida menyadi tu mih petara ti selalu dikangau ka mensia dalam sampi, lalu petara ti diambi ngabang nya enda sama nitihka tuju sesebengkah pengawa diatur. Ambika chunto:

Maya Gawai Burung kitai ngangauka Sengalang Burung.

Maya Gawai Tuah kitai ngagauka Anda Mara.

Maya belian, manang ngagau sereta minta tulung Menjaya Manang.

Maya Gawai ngemali umai, petara ti dikangauka iyanya Simpulang Gana.

 

 

***Telai Pengarang: Laban ke ruai tu baru dituat, din ditu agi kurang. Ila aku nampung baru pasal kenang Petara Iban lalu nusui ka jerita sida siku-siku. Kitu-kitu mih selalu, “follow” tauka “subscribe” blog tu (kair ka ba “Aku nyukung Nuan”) ngambika bala nemu dia maya kenang tu bisi nambah seleka-dua. 🙂

Advertisement

11 responses to “Petara Iban

  1. Ulih madah nama kabuah Ini Andan nyadi Gof of Justice?

    • Enti nuan bumai ngerampit tanah seberai (Tanah Orang), tauka nuan ngereja utai ti enda patut ba tanah ti ukai enggi nuan, dia dih umai nuan enti besai deka kurang asil iya enti dibandingka enggau orang ti dikeduan nuan laban nitih ko penemu lama, Ini andan deka mai utai ti enda manah ba umai orang nya lalu dipulaika iya ngagai umai nuan ngena selambar buk uban.

      Kelimpah ari nya, Ini Andan mega naturally born doctor, taja pan enti dipeda ari bidang kuasa sereta guna iya dalam pengidup lama kitai Iban dalam pengawa ti berubat deka kurang pegari bebanding Menjaya Raja Manang, tang ba sesetengah pengawa bedara orang enda ngagauka Menjaya tang Ini Inee. Bida iya orang ti sakit nya mit tauka besai…

  2. Au, pia iya neh.

    Nama kabuah sida petara bukai nyak dikumbai bakatu, ari ni penatai kuasa sida nyak? Bisi pemaie sida iya maya beserara suba kini?

    1) Sengalang Burong as God of War

    2) Biku bunsu Petara as God of resoruces laban leka jaku biku tu reti ia sami Buddha ti nadai utai.

    3) Menjaya Manang as God of medicine labanka udah dibangunka In Andan kini?

    4) Simpulang Gana as God of Land laban mai batu dapur kini?

    5) Raja Anda Mara as God of wealth why?

    6) Ini Andan as God of Justice laban meri pengadil agai urang ti dikerakar urang bakake disaut datas nyak.

    7) Raja Sempandai as God of creation why?

  3. Bida iya orang ti sakit nya mit tauka besai…

    Nama reti nyak bakatu kini:

    Enti urang besai tuai sakit, Menjaya dikangau alu enti anak mit sakit, Ini Inee dikangauka, pia iya kini?

  4. Nama reti jaku Kree nyak kini?

    Ari ni source penemu lama tu, madi? Ngambi sama ulih maca iya.

    Enti enda slah didinga aku, petara ti pemadu besai mega dikumbai BUnsu Petara ti semina siku ajaj. Amat tu kini?

    “Kitai Iban bisi ngembuan mayuh petara, lalu petara besai ti ngaga dunya enggau mensia pun iya suba, nitihka penemu lama ianya Kree Raja Petara ti dikumbai Raja Entala.”

  5. Leka jaku Kree nyak sama ngau Bunsu kini?

    Sapit petara ukai Sempulang Gana pia?

    Nama alai tauka kabuah Biku Bunsu Petara nyak nyadi sapit petara?

  6. Bisi jerita asal pun Iban nemu miring ngau parengka piring ngau leka/turun alu agih/gerempong pring nuan unggal?

    Bisi madah adat miring tu bepeun ari Semarugah ti meri Sempulang Gana ngau Bujang Inin makai serumpu.

    Bisi madah ari sida Keling.

Kitai Iban sigi patut bekunsika buah penemu ti manah enggau pangan diri, baka ke beduaka lampang rusa, bebagika lampang babi, ngenjuk lampang pelanduk, betetakka lampang bayak. Ngambika utai ti berat tau nyadi lempung, utai simpi tau segala, utai bingkuk tau lurus. Bekunsi kitai buah penemu ti manah enggau pangan diri ngambi ke bansa kitai tau pegari ditemu dunya, bediri sama tinggi, duduk sama pemaruh enggau bansa bukai. - Nadai salah mejah seruri, sigi endang dianti-anti. :)

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s